O'NUN (SAV) EŞLERİ - HZ.ZEYNEP B.CAHŞ (RA)

Hz. Zeynep b. Cahş (r.a.)



Hz. Zeynep ilk olarak Hz. Peygamber’in âzadlısı (hattâ bu konudaki Kur’ânî hüküm gelmeden önce evlatlığı olarak bilinen) Zeyd b. Hârise (r.a.) ile evlenmiştir. Hz. Peygamber, Hz. Zeyneb’i Zeyd için isteyince âilesi önce, Zeyd’in âzadlı bir köle olması sebebiyle buna râzı olmak istememiş ancak Ahzab Sûresi’nin 36. âyeti bu konu üzerine inince hükme rızâ göstermişlerdir. Bu evlilikle birlikte üst tabakaya mensup asil ve zengin hanımların fakir yâhut kölelerle evlenmemesi âdeti kaldırılmış, hem de ilk uygulama Hz. Peygamber’e yakınlığı çok fazla olan kişiler üzerinde olmuştur.


Ancak Hz. Zeynep, Hz. Zeydle bir sene kadar evli kalabilmiş, aralarındaki anlaşmazlığın artması üzerine -Resûlullâh’ın anlaşmaları yönündeki teşviklerine rağmen- Hz. Zeyd, Hz. Zeynep’i boşamıştır.


Boşanmanın üzerinden bir müddet geçtikten sonra, evlatlığın öz evlat gibi olmadığı; hanımının da öz evlâdın hanımı gibi olmadığı esâsını zihinlere iyice yerleştirmek üzere Ahzâb Sûresi’nin 37. âyeti inerek Hz. Zeynep’in Hz. Peygamber’e Allah Teâlâ tarafından nikâhlandığı bildirilmiştir. Zâten Hz. Peygamber de Zeyd’in Zeynep’i boşaması üzerine bu ilkenin kendisi üzerinde uygulanacağını anlamış, hattâ münâfıkların çıkarabileceği dedikodu ve fitnelerden çekinmiş, ancak âyetin inmesiyle hüküm gerçekleşmiştir.


Hz. Zeynep’in evlilikleri hakkında münâfıklar tarafından geçmişte çıkarılan dedikodular ve yakıştırmalar, maâlesef günümüzde dahî çeşitli çevrelerde farklı emellere âlet edilmektedir. Bu konuda; insanların Allah katında soy sop îtibâriyle değil, ancak takvâ ile birbirlerinden üstün olabileceklerini ifâde eden ve evlatlıkların boşadığı hanımlarla evlenmenin haram olmadığını hükme bağlayan bu evliliklerin aynı zamanda, insanları, îmanları yönünden imtihan etmek gibi bir hikmete dayandığını da hatırda tutmak gerekmektedir.


Hz. Zeynep, ibâdete düşkün, takvâ sâhibi, cömert ve kanaatkâr bir sahâbî olarak bilinmektedir. Aynı zamanda dikiş ve el işi yaparak kazandığı parayı fakir ve kimsesizlere sadaka olarak dağıtmak gibi güzel vasıflara sâhip olduğu ifâde edilmektedir.


Allah Resûlü’nden sonra hanımlarından ilk vefât eden Hz. Zeynep olmuştur. Hicretin 20. yılında 53 yaşında iken vefât etmiştir. Cenâze namazını Hz. Ömer’in kıldırdığı Zeynep b. Cahş’tan 11 hadis rivâyet edilmiştir.