HZ. PEYGAMBER'İN ŞEMAİLİ

HZ. PEYGAMBER'İN ŞEMAİLİ
Şemâil, kelime yapısı bakımından şimâl'in çoğuludur. Arapça'da, bu kökten türeyen kelimelerin birbirinden farklı, hatta birbirine zıt değişik manaları vardır. Bu nüanslardan birisi de; huy, tabîat, karakter, hâl ve hareket, tavır ve idavranış anlamıdır. Şimâl'in bu manalarda kullanılan nüansının çoğulu şemâil kalıbı ile kullanılmaktadır.
İslâm âlimler, kelimeyi bu geniş lügat manalarından alıp, bir şahsın hayat hikâyesini, yâni biyografisini anlatan bir terim hâline getirmişlerdir. Kelime zamanla daha da özelleştirilerek, sadece "Hz Peygamber'in beşerî yönünü, yaşama uslûbunu ve şahsî hayatını anlatan" bir terim hüviyetine büründürülmüştür.
Şemâil'in müstakil bir dal olarak ortaya çıkışı, hicrî III. asrın ikinci yarısı (m. IX.asır) sonlarına doğrudur. Şemâil kelimesini ilk def'a kullanan ve onu sistemleştirip muhtevâsını tâyin eden İslâm âliminin Tirmizî olduğu bilinmektedir. Nitekim gerek ondan önceki dönemde, gerek çağdaşı muhaddis ve tarihçiler arasında bu tâbiri kullanan bir başka isme rastlanmamaktadır.
Tirmizî'nin "Kitâb'üş-Şemâil" adlı eseri, 55 bölüm (bâb) ve bir hâtime'den oluşmaktadır. Tirmizî'nin Şemâil'i, üzerinde en çok şerh, hâşiye, ta'lik ve tercüme çalışması yapılan klâsik eserlerin ilk sıralarında yer almaktadır. Şemâil nev'ine Tirmizî ile başlayan katkılar, ondan sonraki İslâm âlimlerince de devâm ettirilmiştir.

Yorum Gönder

To Top